Entomologia
Bielinek rzepnik (Pieris rapae) jest jednym z najpospolitszych przedstawicieli rodziny bielinkowatych (Pieridae) w Polsce. Spotka? go mo?emy w lasach, zaro?lach, na polach uprawnych, terenach ruderalnych, w sadach i ogrodach.
 |
Bielinek rzepnik Pieris rapae - ta samiczka zwróci?a moj? uwag? szczególnie intensywnym,
?ó?tym zabarwieniem spodniej strony skrzyde?. |
fot. A. Sta?kowiak |
Dymorfizm p?ciowy jest zaznaczony w ten sposób, ?e u samca na wierzchu skrzyd?a znajduje si? jedna a u samicy dwie czarne plamki. Spód tylnego skrzyd?a u obu p?ci jest ?ó?ty.
Doros?e motyle wychodz? z poczwarek zawieszonych na zaschni?tych ro?linach ?ywicielskich w po?owie kwietnia. Po locie godowym samice przyst?puj? do sk?adania jaj. Umieszczaj? je na spodniej stronie li?ci ro?lin ?ywicielskich pojedynczo lub parami. Z jednej strony zapewnia to odpowiedni? ilo?? po?ywienia dla przysz?ej g?sienicy, z drugiej stanowi dobr? ochron? przed drapie?nikami. Jedna samica sk?ada do 50 jaj. M?ode g?sieniczki po wyl?gu bardzo szybko przyst?puj? do ?erowania. S? barwy jasnozielonej z ?ó?tymi plamkami po bokach cia?a, ponadto na ciele posiadaj? krótkie w?oski. Podstawowymi ro?linami ?ywicielskimi g?sienic s? ro?liny z rodziny kapustowatych takie jak kapusta, pieprzyca, g?siówka, czosnaczek. G?sienice zjadaj? li?? ro?liny w bardzo charakterystyczny sposób wygryzaj?c w li?ciach nieregularne otwory.
G?sienice bielinka rzepnika stosuj? swoist? bro? chemiczn?. W ro?linach ?ywicielskich zawarte s? glikozydy, które g?sienica pobiera wraz z po?ywieniem a nast?pnie przekszta?ca w olejek musztardowy. Jest to substancja truj?ca o dzia?aniu dra?ni?cym. Wytworzony olejek musztardowy zostaje zdeponowany w ciele g?sienicy i s?u?y jako ochrona przeciw drapie?nikom. Interesuj?ce jest to, ?e trucizny nie znajdujemy ani w jajach, ani w poczwarkach, ani u osobników doros?ych. Olejek musztardowy wyst?puje w odpowiednim st??eniu tzn. takim, ?e g?sienice staj? si? niesmaczne a ich spo?ycie przez poluj?ce na nie ptaki i ssaki przyprawia je tylko o md?o?ci, ale nie powoduje ?mierci. St??enie nie mo?e by? zbyt wysokie i musi by? tak dobrane ?eby drapie?niki mog?y nauczy? si?, ?e g?sienice s? niejadalne i by mog?y przekaza? to do?wiadczenie pozosta?ym przedstawicielom swojego gatunku.
Zabezpieczone w ten sposób g?sienice ?eruj? do po?owy czerwca a nast?pnie przekszta?caj? si? w poczwark?. Poczwarka ma maskuj?c?, zielonoszar? barw? i przymocowana jest nici? do ?odygi. Stadium poczwarki letniej trwa 7 – 11 dni. Po tym czasie wyl?ga si? nowe pokolenie motyli. Nast?puje to najcz??ciej na pocz?tku lipca. Odbywaj? si? nowe loty godowe, sk?adanie jajeczek, a wyl?gni?te ma?e g?sieniczki drugiego pokolenia ?eruj? do pocz?tków pa?dziernika. Po tym czasie udaj? si? na przepoczwarczenie. Stadium poczwarki zimowej mo?e trwa? nawet do 10 miesi?cy. Wiosn? kolejnego roku wyl?ga si? nowe pokolenie motyli i cykl powtarza si?.
Wykorzystano:
1. W?adys?aw Strojny, 1981, Nasze zwierz?ta, Pa?stwowe Wydawnictwa Rolnicze i Le?ne
2. Warmia i Mazury - Informator Turystyczny
A. Sta?kowiak
Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone.
