Historia miejscowo?ci Skar?ysko Ko?cielne jest ?ci?le zwi?zana z Opactwem Zakonu Cystersów w W?chocku, które powsta?o w 1179 roku. Najstarszym dokumentem dostarczaj?cym danych o Opactwie w W?chocku jest dyplom Boles?awa Wstydliwego z 28 maja 1260 roku zawieraj?cy przywileje klasztorne. Zawarte w wymienionym dokumencie posiad?o?ci wyliczaj? na czele spisu wsie „Kamienna”- czyli dzisiejsz? „Wielk? Wie?” wraz z pustym obszarem, na którym powsta? W?chock, Skar?ysko i cz??? Milica.
Z powy?szego wynika, ?e wie? Skar?ysko wchodzi?a w sk?ad uposa?enia biskupstwa krakowskiego – i nale?a?o do jednej z wi?kszych obszarowo wsi przynale?nych do opactwa. Wyj?tkowo korzystne po?o?enie i atrakcyjno?? tych okolic ?ci?gn??a z czasem nowych osadników w te strony, co równoznaczne jest z powstaniem nowych miejscowo?ci jak: Lipowe Pole, Gadka, Grzybowa Góra. Na prze?omie XV i XVI wieku z inicjatywy Cystersów zosta? za?o?ony folwark do którego zbiega?y si? szlaki handlowe z Radomia, Szyd?owca, Zbijowa i I??y. Przez obecn? gmin? przebiega? szlak bursztynowy.
Z dniem 01.01.1995 r. gmina Skar?ysko Ko?cielne zosta?a reaktywowana i w jej sk?ad wesz?y takie miejscowo?ci jak : Skar?ysko Ko?cielne, Lipowe Pole Skarbowe, Lipowe Pole Pleba?skie, ?wierczek, Grzybowa Góra, z dniem 01.01.2001r do??czy?y do nas Majków i Micha?ów z gminy W?chock, a od 01.01.2004r Kierz Nied?wiedzi z gminy Mirów.
Obecnie nasza Gmina liczy dziewi?? so?ectw i zajmuje powierzchni? 5.303 ha, a teren Gminy zamieszkuje 6.453 osoby.
Gmina Skar?ysko Ko?cielne po?o?ona jest w Pó?nocno-Wschodniej cz??ci Ma?opolski na obszarze Wy?yny Kielecko-Sandomierskiej na pograniczu Wzgórz Koneckich z Przedgórzem I??eckim na obszarze dawnego Zag??bia Staropolskiego. Jej tereny rozci?gaj? si? na obrze?ach Gór ?wi?tokrzyskich, w dolinie Obszaru Chronionego Krajobrazu rzeki Kamiennej. W pobli?u naszej gminy znajduj? si? wa?ne szlaki komunikacyjne, zarówno droga krajowa E77 Warszawa - Kraków, jak i trasa Skar?ysko-Kamienna – Starachowice – I??a, a tak?e wa?ny, jeden z najwi?kszych towarowych w?z?ów kolejowych Skar?ysko-Kamienna – Lipowe Pole, co daje mo?liwo?ci rozwoju firm, dla których potrzebne s? du?e powierzchnie magazynowe i mo?liwo?ci prze?adunku towarów. W bezpo?rednim s?siedztwie znajduje si? miasto Skar?ysko-Kamienna, co u?atwia i zapewnia obs?ug? miejscowej ludno?ci w zakresie instytucjonalnym i komunikacji zbiorowej. Po?o?enie geograficzne gminy sprawia, ?e niewykorzystane dostatecznie tereny budowlane stanowi? atrakcyjn? ofert? dla inwestorów.
Jako jednostka administracyjna gmina Skar?ysko Ko?cielne wchodzi w sk?ad województwa ?wi?tokrzyskiego i powiatu skar?yskiego.
Z dniem 01.01.1995 r. gmina Skar?ysko Ko?cielne zosta?a reaktywowana i w jej sk?ad wesz?y takie miejscowo?ci jak: Skar?ysko Ko?cielne, Grzybowa Góra, Lipowe Pole Skarbowe, Lipowe Pole Pleba?skie, ?wieczek. Od 01.01.2001 r. do??czy?y do nas Majków i Micha?ów z gminy W?chock, a od 01.01.2004 r. Kierz Nied?wiedzi z gminy Mirów.
W gminie naszej funkcjonuj? zak?ady rzemie?lnicze i produkcyjne zwi?zane z bran?? budowlan? i rolno-spo?ywcz?. Du?? szans? na podniesienie poziomu gospodarczego regionu upatruje si? w rozwoju drobnej przedsi?biorczo?ci handlowo-us?ugowej oraz agroturystyki. Pi?kne lasy, cz??? Puszczy ?wi?tokrzyskiej le??ca w Obszarze Chronionego Krajobrazu Rzeka Kamienna, niedalekie zbiorniki wodne Rejów, Mostki, to doskona?e miejsca na wypoczynek. Amatorzy czynnego odpoczynku, w?dkarstwa, grzybobrania, turystyki pieszej i rowerowej oraz przeja?d?ek konnych znajd? tu wiele atrakcji.
W planie zagospodarowania przestrzennego uwzgl?dnione s? tereny pod inwestycje nieuci??liwe dla ?rodowiska, wykorzystuj?ce lokalny rynek pracy, daj?ce miejsca pracy dla mieszka?ców naszej gminy.
„Strategia Rozwoju Gminy" wskaza?a nast?puj?ce g?ówne cele strategiczne:
• „suchy port" regionalnej gospodarki - wykorzystanie korzystnego po?o?enia gminy w rejonie wa?nych szlaków komunikacyjnych (drogowych i kolejowych)
• poprawa jako?ci ?ycia mieszka?ców - rozwój infrastruktury technicznej i spo?ecznej
• rozwój drobnej przedsi?biorczo?ci - o?ywienie gospodarcze regionu.
Rejon Skar?yska Ko?cielnego, nale?y do Przedgórza I??eckiego. Jest to teren do?? nisko po?o?ony w stosunku do otaczaj?cych go wysoczyzn o ?redniej wysoko?ci w granicach 230-240 m n.p.m. z kulminacj? na Grzybowej Górze (254 m n.p.m.). W obni?eniach ska? pod?o?a zalegaj? piaski i gliny, wyst?puj? tu równie? pagórki ?wirowe.
Gmina nasza le?y na granicy dwóch regionów klimatycznych: Ma?opolskiego i Mazowieckiego, zatem jego elementy charakterystyczne s? dla strefy po?redniej, gdzie ?ciera si? wp?yw klimatu wy?ynnego i nizinnego. ?rednia temperatura roczna, wynosi 6,8 ° C jest zbli?ona do ?redniej krajowej. Najcieplejsze miesi?ce roku to: czerwiec –sierpie?, najch?odniejsze stycze? i luty. Pierwsze przymrozki jesienne pojawiaj? si? ju? we wrze?niu, a ostatnie, wiosenne, w drugiej po?owie maja. ?rednia roczna suma opadów wynosi ok. 650 mm, z maksimum w lipcu (ok. 90 mm) i minimum w lutym (ok. 30 mm). Wiatry - przewa?a cyrkulacja zachodnia i po?udniowo-zachodnia.
Powietrze atmosferyczne posiada stosunkowo niski poziom zanieczyszcze?, emituj?c 1,2 % zanieczyszcze? ca?ego województwa.
Na obszarze gminy Skar?ysko Ko?cielne dominuj? gleby o niskiej warto?ci produkcyjnej. Zdecydowana wi?kszo?? nale?y do klasy bonitacyjnej od V do VI, wymagaj?ce wapnowania, nawo?enia organicznego o niskiej zasobno?ci w sk?adniki pokarmowe, g?ównie s? to kompleksy ?ytnie s?abe i najs?absze (?ytnio-?ubinowe). G?ówne uprawy: ?yto, ziemniaki, i ro?liny polowe (saradela, ?ubin). Niekorzystne warunki klimatyczno - glebowe powoduj?, ?e gmina ma bardzo niski wska?nik produkcji rolniczej. Jedynym u?ytkownikiem ziemi jest sektor indywidualny, którego produkcja przeznaczona jest dla potrzeb w?asnych oraz cz??ciowo zbywana. W Gminie nie ma produkcji towarowej, gospodarstwa uprawiaj? wy??cznie na potrzeby w?asne, nie prowadzi si? upraw przemys?owych ani produkcji sadowniczej. Brak jest du?ych gospodarstw hodowlanych o charakterze specjalistycznym. W uprawach polowych przewa?aj? zbo?a oraz ziemniaki.
Obszar gruntów rolnych gminy wynosi 1839 ha, co stanowi 35 % powierzchni ogólnej gminy i w wi?kszo?ci jest w?asno?ci? rolników indywidualnych.
Na terenie gminy Skar?ysko Ko?cielne lasy zajmuj? powierzchni? 2275,86 ha, w tym prywatne zajmuj? ok. 200 ha (stan na 31.12.2003r). Lasy pa?stwowe nale?? do nadle?nictwa Skar?ysko-Kamienna: obr?b - Skar?ysko Kamienna (le?nictwo Skar?ysko Ko?cielne) i obr?b Szyd?owiec (le?nictwo Kierz Nied?wiedzi). Najwi?ksze obszary lasów znajduj? si? w so?ectwach: M?jków, Micha?ów i Kierz Nied?wiedzi. Najwa?niejszym gatunkiem lasotwórczym w obu obr?bach jest sosna.
Od roku 1996 prowadzony jest system zbiórki odpadów komunalnych do ogólnodost?pnych pojemników usytuowanych w rejonach skupionej zabudowy mieszkalnej. Odpady odbierane s? przez uprawnione do tego podmioty i sk?adowane na wysypisku miejskim ?y?wy w Skar?ysku Kamiennej. Celem dostosowania sk?adowiska odpadów komunalnych do wymogów ochrony ?rodowiska jest pilna potrzeba jego modernizacji. Dla zminimalizowania ilo?ci odpadów prowadzi si? segregacj?: szk?a i plastiku, a od 1997 r. organizowana jest selektywna zbiórka odpadów nadaj?cych si? do ponownego przetworzenia (z?om, st?uczka szklana) poprzez wprowadzenie pojemników do segregacji. Surowce dostarczane s? do wyspecjalizowanych podmiotów gospodarczych. Realizacja powy?szych zamierze? oprócz efektów finansowych przynosi wymierne efekty ekologiczne i jest przejawem dba?o?ci o stan ?rodowiska naturalnego. Planuje si? rozwijanie i upowszechnianie selektywnej zbiórki odpadów poprzez wprowadzenie pojemników do segregacji.
W Gminie Skar?ysko Ko?cielne brak centralnej kot?owni zaopatruj?cej w ciep?o.
Istniej? dwie lokalne kot?ownie olejowe w budynku administracyjnym „Urz?d Gminy” oraz w Zespole Szkó? Publicznych w Skar?ysku Ko?cielnym
W zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej wyst?puj? g?ównie tradycyjne kot?ownie w?glowe, które s? stopniowo zamieniane na opalane paliwami ekologicznymi.
Dzia?ania na rzecz ochrony ?rodowiska obejmuj? mi?dzy innymi:
- trosk? o jako?ci wody pitnej,
- odprowadzanie i oczyszczanie ?cieków,
- gospodark? odpadami,
- dba?o?? o stan powietrza,
- opiek? nad obiektami przyrody
- nadzór nad jako?ci? wód powierzchniowych.
Blisko 90% gospodarstw pod??czonych jest do sieci wodoci?gowej. W roku 1995 zako?czono inwestycje zwi?zane z wodoci?gowaniem gminy. Obecnie wszystkie so?ectwa wyposa?one s? w sie? wodoci?gow?. Stan sieci jest dobry, chocia? zachodzi potrzeba wymiany starych odcinków.
Gmina posiada w?asne uj?cie wody i 1 stacj? uzdatniania wody. Wodoci?g zasilany jest z trzech studni g??binowych o wydajno?ci 120 m3 /godz., 109m3/godz i 70,5 m3/godz. (awaryjna). Stacja wodoci?gowa posiada wydajno?? 106 m3/godz, a uzdatnianie wody uzyskuje si? poprzez zastosowanie filtrów ?wirowo – piaskowych z mo?liwo?ci? chlorowania wody w razie potrzeby. Z uwagi na du?? wydajno?? eksploatacyjn? uj?cia wody, wskazana by?aby sprzeda? wody dla odbiorców z poza terenu gminy.
Wi?kszo?? budynków posiada bie??c? wod? pochodz?c? z gminnego wodoci?gu, so?ectwa Majków i Micha?ów czerpi? wod? z wodoci?gu w Skar?ysku-Kamiennej, natomiast Kierz Nied?wiedzi z wodoci?gu w Mirowie.
Prowadzone sukcesywnie badania wody nie wykazuj? przekroczenia norm zanieczyszczenia pod wzgl?dem bakteriologicznym.
??czna d?ugo?? sieci wodoci?gowej na terenie gminy wynosi 36,6 km i obejmuje 1187 przy??czy.
Gmina Skar?ysko Ko?cielne nie posiada sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ?cieków. Problem odprowadzania ?cieków na dzie? dzisiejszy rozwi?zuj? przydomowe szamba, cho? prowadzone s? prace nad skanalizowaniem obszaru ca?ej gminy w po??czeniu z kolektorem F oczyszczalni ?cieków Skar?ysko-Kamienna.
W 1997 roku opracowano koncepcj? programow? kanalizacji i oczyszczalni ?cieków obejmuj?c? ca?y obszar gminy Skar?ysko Ko?cielne. Program podzielony jest na trzy zadania. Zrzut ?cieków w ramach zadania I – II przewidywany jest do projektowanego kolektora kanalizacji miejskiej Skar?ysko Kamienna. Dla wsi Lipowe Pole w ramach zadania III – planuje si? budow? w?asnej oczyszczalni ?cieków. I etap zadania I czyli cz??ciowa kanalizacja miejscowo?ci Majków i Micha?ów wraz z przeprowadzeniem ruroci?gu t?ocznego pod dnem rzeki Kamiennej metoda przewiertu sterowanego zosta? ju? wykonany. Aktualnie opracowywane s? projekty techniczne oraz przeprowadzane wszystkie niezb?dne uzgodnienia dotycz?ce II etapu zadania I czyli dalszej kanalizacji miejscowo?ci Majków i Micha?ów, zadania II czyli Skar?ysko Ko?cielne I i ?wierczek. Kolejne zadania dotycz?ce Skar?yska Ko?cielnego II i Grzybowej Góry, Lipowego Pola oraz Kierza Nied?wiedziego przewidziane s? do realizacji w kolejnych latach. Zak?ada si? ci?g?o?? realizacji poszczególnych etapów kanalizowania gminy w miar? posiadanych i pozyskiwanych ?rodków finansowych.
Kanalizacji gminy Skar?ysko Ko?cielne jest niezb?dne z uwagi na konieczno??:
• generowania rozwoju gospodarczego gminy poprzez rozwój infrastruktury technicznej,
• uporz?dkowania gospodarki wodno-?ciekowej,
• ograniczenia bezrobocia - mo?liwo?? zatrudnienia w nowo powsta?ych jednostkach,
• ochrony gleb i wód podziemnych.
Gmina posiada automatyczn? central? telefoniczn? zlokalizowan? w Grzybowej Górze. Sie? telefoniczna obejmuje wszystkie so?ectwa, ogó?em przy??czonych jest 1200 abonentów.
W zakresie mieszkalnictwa stan zasobów mieszkaniowych na terenie gminy tworzy 1546 budynków mieszkalnych.
W uk?adzie przestrzennym gminy zabudowa mieszkaniowa jest zwarta typu liniowego. Wi?kszo?? budynków posiada bie??c? wod? pochodz?c? z gminnego wodoci?gu. Problem odprowadzenia ?cieków cz??ciowo rozwi?zuj? przydomowe szamba, a w przysz?o?ci rozwi??e kanalizacji ca?ej gminy.
W celu osi?gni?cia prawid?owego efektu w gospodarce mieszkaniowej i przestrzennej przyjmuje si? zasad? koncentracji budownictwa mieszkaniowego, a szczególnie jednorodzinnego g?ównie w takich miejscowo?ciach jak Skar?ysko Ko?cielne, Grzybowa Góra i Majków i Kierz Nied?wiedzi.
Stosunkowo dobrze rozwini?ta sie? dróg o znaczeniu powiatowym i blisko?? miasta pozwala na obs?ug? gminy ?rodkami Miejskiej Komunikacji Samochodowej zapewniaj?c po??czenie ze Skar?yskiem – Kamienn?. Po??czenia z innymi miejscowo?ciami uzupe?nia transport Pa?stwowej Komunikacji Samochodowej oraz prywatni przewo?nicy.
Uk?ad drogowy w gminie tworz?: drogi powiatowe oraz drogi gminne. Drogi powiatowe s? przeznaczone dla wszystkich u?ytkow¬ników, stanowi? po??czenie siedzib gmin mi?dzy sob?, drogi gminne to drogi przeznaczone równie? dla wszystkich u?ytkowników, o znaczeniu lokalnym i s?u??ce miejscowym potrzebom.
G?ównymi trasami komunikacyjnymi gminy s? drogi powiatowe nr 15853 Skar?ysko Kamienna – Mirzec, nr 15852 Skar?ysko Ko?cielne – Kierz Nied?wiedzi, nr 15851 Lipowe Pole – Skar?ysko Kamienna. Gmina posiada 28,55 km dróg powiatowych i 45 km dróg gminnych. Ponadto na naszym terenie wyst?puj? drogi lokalne, dojazdowe do pól.
Zwraca uwag? du?y odsetek dróg powiatowych o nawierzchni bitumicznej. Drogi gminne posiadaj? natomiast nawierzchni? bitumiczn?, ?u?low? i t?uczniow? oraz gruntow?. Stan dróg powiatowych wymaga przeprowadzenia remontów nawierzchni na okre?lonych odcinkach. Jest to o tyle istotne, ?e gmina wspó?finansuje powy?sze przedsi?wzi?cia do wysoko?ci 50-60 % kosztów inwestycji. Drogi gminne wymagaj? modernizacji, ich stan techniczny jest z?y. Na drogach stanowi?cych dojazd do istniej?cych terenów zabudowy jednorodzinnej niezb?dne jest wykonanie nawierzchni bitumicznej. Istnieje równie? potrzeba budowy odcinków dróg warunkuj?cych przygotowanie nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe i inwestycje. Z uwagi na wysokie koszty przedmiotowych zamierze?, niezb?dne jest pozyskiwanie ?rodków ze ?róde? zewn?trznych.
Wa?nym elementem infrastruktury komunikacyjnej na terenie gminy jest kolej. Przez teren gminy so?ectwo (Skar?ysko Ko?cielne i Lipowe Pole) przebiega linia kolejowa Warszawa – Kraków, w tym jeden z najwi?kszych w kraju w?z?ów kolejowych Skar?ysko Kamienna – Lipowe Pole. Przez teren wsi Grzybowa Góra przebiega linia kolejowa ?ód? – D?bica. Wspomniane wa?ne w?z?y komunikacji kolejowej stanowi? istotny element dla rozwoju gospodarczego gminy.
TURYSTYKA I ZABYTKI
Na terenie gminy Skar?ysko Ko?cielne znajduje si? Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej. Obszar ten posiada silnie zró?nicowan? i bogat? ro?linno??. Zwi?zane jest to z du?ym urozmaiceniem pod?o?a skalnego, rze?by, gleb, a tak?e dzia?alno?ci? ludzk?. Na szczególn? uwag? zas?uguje zabytek kultury klasy europejskiej jakim jest rezerwat archeologiczny „Rydno” wpisany do Rejestru Archeologicznego.
Rezerwat ten zosta? utworzony w 1986r na terenach doliny Kamiennej od ?y?ew (pod Skar?yskiem-Kamienn?) do W?chocka. Na tym obszarze w wyniku bada? terenowych stwierdzono ?lady obozowisk ?owców jeleni kultury magdale?skiej (oko?o 15000-10000 lat p.n.e) z pracowniami narz?dzi kamiennych oraz z miejscami pozyskiwania i produkcji hematytu jako barwnika rytualnego - udokumentowane s? paleolityczne kopalnie czerwonych barwników hematytowych. S? tu równie? pozosta?o?ci grobów cia?opalnych z okresów wp?ywów rzymskich.
Nazw? ‘Rydno” wprowadzi? Profesor Uniwersytetu Warszawskiego cz?onek Polskiej Akademii Nauk Stefan Krakowski prowadz?c badania w latach mi?dzywojennych i 50 –tych XX wieku. Nazwa ta pochodzi od wydobywanej tu rudy hematytu w kolorze czerwonym s?u??cym jako barwnik do obrz?dów religijnych.
Znajdowa? si? tu o?rodek górniczo –przetwórczo –handlowy. Krzy?owa? si? tu szlak handlowy z Pomorza do Kijowa i bursztynowy od Ba?tyku do Morza ?ródziemnego. W czasach staszicowskich funkcjonowa? piec hutniczy, gdzie wytapiano rud?.
Do zabytków sakralnych zaliczono, zespó? ko?cio?a parafialnego z XVII w. pod wezwaniem ?w. Trójcy w Skar?ysku-Ko?cielnym z?o?ony z budynku Ko?cio?a, dwóch kostnic oraz ogrodzenia z bram? wpisany do Rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, cmentarz parafialny w Skar?ysku Ko?cielnym, Wikariat i dom mieszkalny z XIX w., kapliczka murowana w ?wierczku z XVI w.
Na uwag? zas?uguj? równie? zabytki techniki zwi?zane z istnieniem na tym obszarze Staropolskiego Okr?gu Przemys?owego.
W zwi?zku z mo?liwo?ciami naszej gminy w obszarze rozwoju turystyki, chcieliby?my w miar? pozyskanych srodków finansowych, zaj?? si? typowymi dzia?aniami dla potrzeb rozwoju turystyki, takimi jak:
- przeprowadzenie audytu turystycznego przy wspó?pracy z PART, czyli przeprowadzenie inwentaryzacji zasobów turystycznych i ?rodowiskowych obejmuj?cej ocen? walorów przyrodniczych, antropogenicznych jak równie? stanu infrastruktury technicznej istniej?cej w regionie
- badania marketingowe umo?liwiaj?ce zaprojektowanie strategii promocji turystyki w regionie
- stworzenie „Strategii rozwoju turystyki w gminie Skar?ysko Ko?cielne”, przy wspó?pracy z PART, Stowarzyszeniem „Nasza Gmina” oraz spo?ecze?stwem lokalnym, ma on ukierunkowa? rozwój turystyki w gminie i pomóc w wykreowaniu produktu turystycznego. „Strategia rozwoju turystyki” ma pomóc nam we wzmocnieniu pozycji turystycznej gminy, zwi?kszeniu liczby turystów odwiedzaj?cych gmin?, a co za tym idzie zwi?kszeniem dochodów gminy i jej mieszka?ców oraz powstaniem nowych miejsc pracy
- przygotowanie ?cie?ek rowerowych, odnowienie szlaków turystycznych, wybudowanie ?cie?ki zdrowia i miejsc przystosowanych dla odpoczynku
- przystosowanie Szko?y Podstawowej w Majkowie dla potrzeb zbiorowego ruchu turystycznego: kolonie, „zielona szko?a”, itp.
- opracowanie i utworzenie systemu informacji turystycznej, w tym opracowanie interaktywnej informacji turystycznej
W zwi?zku z naszymi planami niezb?dne s? du?e nak?ady finansowe, których nie jest w stanie ud?wign?? bud?et gminy, dlatego bardzo wa?ne jest pozyskanie ?rodków zewn?trznych. Jednak nie jest ?atwo skorzysta? tak ma?ej gminie jak nasza ze ?rodków funduszy pomocowych, poniewa? w wi?kszo?ci przypadków to najpierw sami musimy wy?o?y? pieni?dze, a dopiero pó?niej otrzymujemy refundacj? poniesionych wydatków, dlatego szukamy ró?nych ?róde? pomocy zewn?trznej, sponsorów i instytucji prywatnych chc?cych zainwestowa? w turystyk? w naszej gminie.
Info ze strony: Gminy Skar?ysko Ko?cielne
Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone.
