Pomnik powsta?ców
POMNIK UPAMI?TNIAJ?CY POWSTA?CZE WALKI ROKU 1863
„Kto pyta nie b??dzi, kto czyta, ten wie".
Przy le?nej drodze, na lewym brzegu zalewu w Rejowie, w odleg?o?ci oko?o 15 minut drogi od przystani, w kierunku Baranowa, stoi pomnik ufundowany przez miejscowy Oddzia? PTTK w 100 rocznic? powstania styczniowego. Wykonano go kamiennych bloków, na szczycie umieszczono odlew soko?a z rozpi?tymi skrzyd?ami w momencie podrywania si? do lotu, b?d?cy zarazem symbolem zrywów narodowo-wyzwole?czych Polaków uciemi??onych przez zaborców w okresie wieloletniej niewoli.
Fot. Polo
W?ród wielu w?drowców czy przechodniów, poruszaj?cych si? drog? nad zalewem, obiekt ten nie budzi wi?kszego zainteresowania. Jest to wynik braku znajomo?ci faktów i okoliczno?ci dla jakich zosta? postawiony. Wydawa? by si? mog?o, ?e taka lokalizacja by?a co najmniej nieporozumieniem, a tymczasem ?ci?le si? wi??e z wydarzeniami historycznymi — Powstaniem Styczniowym.
Oto kilka szczegó?ów z tamtych dni.
Po pierwszych dniach powstania, g?ówne si?y powsta?cze zgrupowa?y si? w W?chocku. Nieprzyjaciel, zmylony celowo rozpowszechnianymi fa?szywymi wie?ciami o sile w?chockiego zgrupowania, nie rozpocz?? kroków zaczepnych. To pozwoli?o naczelnikom! Marianowi Langiewiczowi na zwi?kszenie liczebno?ci oddzia?ów przez przyjmowanie ochotników i szkolenie ich w rzemio?le wojskowym. Stan ten nie móg? trwa? d?ugo bowiem nieprzyjaciel, ponaglony odgórnymi rozkazami, przygotowywa? plan zaatakowania W?chocka.
Langiewicz rozumia? dobrze, ?e dni spokojnego organizowania oddzia?ów w obozie nad Kamienn? maj? si? ku ko?cowi. W tej sytuacji powzi?? decyzj? o rozdzieleniu si? na trzy cz??ci, obsadzaj? ka?? z nich wierzcho?ek trójk?ta utworzonego przez W?chock, Suchedniów i Bodzentyn. G?ówne zadanie obrony obozu powierzy? Langiewicz batalionowi Dionizego Czachowskiego, który otrzyma? rozkaz obsadzenia najwa?niejszego pod wzgl?dem strategicznym Suchedniowa, po?o?onego przy trakcie ??cz?cym Radom z Kielcami. Batalionowi Klimaszewskiego za? nakaza? stan?? w Bodzentynie z zadaniem ubezpieczenia W?chocka od strony po?udniowej. Reszta si? powsta?czych pozosta?a w W?chocku, Operacj? przeciw si?om powsta?czym Langiewicza kierowa? gen. Uszakow, dowódca dywizji stacjonuj?cej w Radomiu. W nocy z 30 na 31 stycznia wyda? on rozkaz wed?ug którego pu?kownik Zwierow mia? z Opatowa ruszy? ku W?chockowi i zaatakowa? od po?udnia. Pu?kownik Czengiery za? wyruszy? z Kielc, mia? uczyni? to samo od zachodu, natomiast gen. Mark z Radomia — od strony pó?nocnej. Zadaniem zjednoczonych si? nieprzyjaciela by?o otoczenie obozu w?chockiego, rozbicie oddzia?ów powsta?czych i wzi?cie do niewoli.
Szcz??ciem dla powsta?ców za?o?enia te zna? w ca?o?ci gen. Mark, a dzia?ania poszczególnych kolumn na skutek trudno?ci z ??czno?ci? nie by?y w czasie skoordynowane.
Najwcze?niej, bo ju? l lutego, dosz?o do potyczki na odcinku pomi?dzy miejscowo?ciami B?oto — Berezów, gdzie oddzia? Dawidowicza, wsparty si?ami batalionu Dionizego Czachowskiego, powstrzyma? marsz konnicy nieprzyjaciela dowodzony przez majora Stanis?awa Krasi?skiego, zd??aj?cego z Kielc na spotkanie z gen. Markiem.
Po starciu tym, w wyniku którego dwa szwadrony konnicy nieprzyjaciela zmuszono do odwrotu, Czachowski, opu?ci? Suchedniów i wyruszy? na pó?noc w kierunku Bzina i Milicy, by u stóp Baranowskiej Góry, w lesie przy drodze biegn?cej dolin? rzeki Kamionki, na lewym jej brzegu urz?dzi? zasadzk?. Maszeruj?ce t? drog? wojska nieprzyjaciela zosta?y wzi?te w krzy?owy ogie?, stra? przednia zosta?a rozbita a batalion Czachowskiego jeszcze przez 24 godziny skutecznie stawia? opór nieprzyjacielowi, który wsparty przez Czengierego piechot? i kozactwem, zmusi? ostatecznie Czachowskiego do odwrotu w kierunku W?chocka.
Powsta?cy cofaj?c si? palili za sob? mosty na Kamionce w Rejowie i na Kamiennej w Bzinie, przez co opó?nili po?cig za sob?.
Na d?bie rosn?cym tu? przy pomniku kozacy wieszali pó?niej rannych powsta?ców i robotników (giserów) miejscowych zak?adów w Rejowie, którzy m.in. produkowali równie? bro? dla powsta?ców.
Pomnik ten przypomina te tragiczne dni Powstania Styczniowego, oddaj?c cze?? tym, którzy walczyli o wolno?? i niepodleg?o?? Polski.
Fot. P.Rzuchowski
Fot. Polo
D?b (pomnikowy) spalony przez wandali
?ród?o: „Zeszyt Przewodnicki”; Ko?o Przewodników PTTK w Skar?ysku – Kamiennej; Skar?ysko-Kamienna 1990r.
Juliusz Sta?kowiak
PTTK — Skar?ysko Kam.
Dostarczy?: Heodes Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone. Opublikowane: 2006-02-22 (17018 odsłon) [ Wróć ] |
