Coccothraustes coccothraustes
Nasz najwi?kszy l?gowy ?uszczak, grubodziób, nie jest ani gatunkiem charakterystycznym dla okolic Skar?yska, nie jest te? ?adnym ewenementem w skali kraju. Jednak z pewno?ci? zas?uguje na wzmiank? cho?by ze wzgl?du na wspania?e pastelowe upierzenie i niesamowicie wielki i silny dziób.
Grubodziób jest wi?kszym od wróbla, kr?pym ptakiem, o be?owobr?zowym ubarwieniu. Samice s? podobnie ubarwione, lecz nieco bledsze od samców.
?agodne, stonowane przej?cia mi?dzy be?owym spodem cia?a, szarym karkiem i br?zowopomara?czow? g?ow? doskonale wspó?graj? z kontrastowymi skrzyd?ami o czarnych, a? do granatowego po?ysku, lotkach i bia?obe?owych paskach na pokrywach skrzyd?owych. Ciemnobr?zowy grzbiet i br?zowo pomara?czowy kuper ?wietnie do tego pasuj?.
Efekt osi?gni?ty przy tak skromnych barwach jest imponuj?cy.
Jednak najbardziej rzucaj?c? si? w oczy cech? morfologiczna grubodzioba, jak sama nazwa wskazuje, jest jego masywny dziób przybieraj?cy u samca kolory od ciemnoszarego w szacie spoczynkowej do bladobe?owego w okresie l?gowym. Jego wielko?? podkre?la dodatkowo kontrast z czarnym kantarkiem (skrawek mi?dzy dziobem a okiem) i podbródkiem.
Dziób jest silny nie tylko z wygl?du. Grubodziób potrafi nim mia?d?y? nieosi?galne dla innych ptaków pestki wi?ni a nawet ?liwek czy tarniny. Nacisk na pestk? dochodzi do 50 kg za? specjalnie ukszta?towane rowki utrzymuj?ce pestk? w optymalnym po?o?eniu sprawiaj?, ?e jest on wykorzystywany bardzo efektywnie.
Podczas obr?czkowania potrafi udzioba? nieostro?nego badacza w palec a? do ko?ci. ?aden z naszych ptaków nie wykszta?ci? tak pot??nego dziadka do orzechów.
Grubodzioba do?? trudno zaobserwowa? gdy? okres l?gowy sp?dza w koronach drzew li?ciastych. Zdradzaj? go jedynie ciche gwizdy i piski g?os. Gniazdo buduj? w poziomym rozwidleniu ga??zi, daleko od pnia, na wysoko?ci co najmniej kilku metrów. S? ptakami osiad?ymi i nie odlatuj? na zim?. Wtedy to szanse na spotkanie ich ?eruj?cych, równie? stadkami, na ziemi znacz?co rosn?.
Grubodziób jest gatunkiem nielicznym w ca?ym kraju. Jego siedliskiem s? lasy li?ciastych, zw?aszcza z du?ym udzia?em grabu i buka, których nasionami ?ywi si? zim?. W naturalnych gr?dach takich jak te w Puszczy Bia?owieskiej znajduje optimum, podczas gdy w borach iglastych nie wyst?puje wcale o ile nie ma w nich domieszki drzew li?ciastych.
Bez problemu mo?na go spotka? równie? w parkach, na starych cmentarzach, w zadrzewieniach ?ródpolnych i nadrzecznych ??gach.
Dobrym miejscem do obserwacji grubodziobów jest skrawek lasu wokó? szpitala miejskiego. Regularnie przyst?puj? tam do l?gów. Mo?na je równie? spotka? w dowolnych fragmentach lasu o przewadze drzew li?ciastych a takich w okolicach Skar?yska nie brakuje. We?my pod uwag? cho?by lasy mieszane ?winiej Góry i Wykusu, czy fragmenty gr?dów na wschód od Zalewu Rejowskiego albo na zboczach doliny Kamionki powy?ej niego.
Niestety, aby odnale?? grubodzioba latem, a tym bardziej doceni? jego wygl?d, oprócz odrobiny bystro?ci i chwili nas?uchiwania lub wypatrywania konieczna jest lornetka.
W takich sprawach jest to ogólnie bardzo przydatne narz?dzie gdy? dopiero uzbrojone oko mo?e dostrzec detale, które stanowi? o atrakcyjno?ci obserwacji mniejszych gatunków.
Zdj?cia pochodza ze stron:
1. http://republika.pl/serwis_ornitologiczny/grubodziob.htm 3 i 5. od góry
2. http://grzesiak.kei.pl/jurek/lista172.html 2. od góry
Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone.
