Par? zda? z historii.
Jedn? z ciekawszych propozycji dla turystów zmotoryzowanych jest odwiedzenie zamku w Kurozw?kach.
W 2 po?owie XIV wieku, by? mo?e na miejscu ma?ego drewnianego gródka zbudowany zosta? zamek, znany z dokumentu z 1400 roku jako castrum Curoswank. Zamek ulokowano na wynios?ej k?pie nad bagnistym rozlewiskiem rzeki Czarnej. Ufortyfikowany zamek poprzedzony by?, niew?tpliwie od po?udnia, gospodarczym przedzamczem. Zamek wielokrotnie przebudowywano. Rozbudow?, odpowiadaj?c? rosn?cym reprezentacyjno - mieszkalnym wymaganiom jak i konieczno?ci modernizacji dotychczasowego systemu obronnego, rozpocz?to wbudowaniem we wschodniej cz??ci jednotraktowego budynku. Potem dostawiono budynek pó?nocny i najpó?niej, ale jeszcze w XV stuleciu budynek zachodni. Nast?pnie prowadzone w 2 ?w. XVI wieku prace mia?y na celu uporz?dkowanie zabudowy dziedzi?cowej i wjazdu. Po wyburzeniu pó?nocno - zachodniego odcinka XVI- wiecznego muru kurtynowego wzniesiono tam trzykondygnacyjny budynek naro?ny, tzw. "kurz? nog?". Od po?udnia za?, dostawiono od zewn?trz czworok?tn?, czo?ow? wi??? bramn?, wspart? dwoma sko?nymi szkarpami, z kamiennym portalem. Kolejne realizowane w XVII wieku przekszta?cenia doprowadzi?y do stopienia niejednorodnych budynków w dwa pa?acowe skrzyd?a - wschodnie i zachodnie. Proces scalania zabudowa? zamkowych zosta? uko?czony na prze?omie XVII i XVIII wieku wystawieniem dwukondygnacyjnych kru?ganków arkadowych przy po?udniowej, zachodniej i pó?nocnej stronie dziedzi?ca. Wraz z tym znacznie podniesiono poziom dziedzi?ca. W latach 1768-1772 podj?to jeszcze raz dzie?o przebudowy zamku, przekszta?caj?c za?o?enie mieszkalno - obronne w barokowo - klasycystyczn? rezydencje. Przebudowan? bry?? zamku ujednolici?y ?amane dachy mansardowe. W 1944 roku ostatni prawowity w?a?ciciel - Marcin Popiel pozbawiony zosta? swego zespo?u zamkowego. Po latach dewastacji, w pocz?tkach lat 70-tych przyst?piono do kompleksowych prac badawczych i zabezpieczaj?cych cenny zabytek. W 1991 roku zamek wraz z parkiem powróci?y w r?ce spadkobierców ostatnich w?a?cicieli. Podj?li oni trud przywrócenia mu dawnej ?wietno?ci.

Zwiedzanie.

Po przyje?dzie do Kurozw?k samochód pozostawiamy na parkingu (niep?atny) i wykupiwszy przy wej?ciu bilety (normalny - 9 PLN, ulgowy 6,50 PLN) mamy zapewniony: wst?p na teren pa?acu i ogrodu, ogl?danie mini zoo, zwiedzanie Pa?acu z przewodnikiem i „safari bizon”.

Zwiedzanie Pa?acu z przewodnikiem.
Wn?trza kurozw?ckiego pa?acu udost?pnione s? do zwiedzania z przewodnikiem, który zapoznaje turystów z histori? pa?acu oraz zamieszkuj?cych go rodów, a tak?e z aktualnymi ciekawostkami.

Miejscem spotkania z przewodnikiem jest g?ówne wej?cie.

fot. A. Sta?kowiak

Nale?y zwróci? uwag? na frontow? elewacj?, któr? stanowi pi?cioosiowa fasada, do?em boniowana i opi?ta skarpami, zwie?czonymi pi?knie wkomponowanymi kartuszami z dekoracj? rokokow?, wy?ej dzielona pilastrami.

Herb Rawicz po lewej, herb So?tyk po prawej.

fot. A. Sta?kowiak

Elewacja zwie?czona jest pó?kolistym frontem z ornamentem rokokowym, panopliami i dwoma medalionami z herbami Rawicz i So?tyk, upami?tniaj?cymi ówczesnych w?a?cicieli.

W skrzydle wschodnim wyró?nia si? tzw. Czarna Brama, wcze?niej gospodarczy a od pocz?tku XVIII wieku jedyny wjazd na dziedziniec zamkowy, z umieszczon? nad ni? kaplic?.

Do pa?acu wchodzimy od strony "Czarnej Bramy".

fot. A. Sta?kowiak

Zwiedzanie wn?trz zaczynamy od piwnic. Przej?cia s? mroczne i w?skie. Nale?y pami?ta?, ?e pi?knie sklepione "gotyckie" komory s? dzie?em zrealizowanym w trakcie prac prowadzonych przez Paw?a Popiela.

Podziemia zawieraj?ce elementy gotyckiej zabudowy.

fot. A. Sta?kowiak

Nast?pnie udajemy si? na dziedziniec, uformowany w wyniku przebudowy z prze?omu XVII i XVIII wieku, z dwukondygnacyjnymi kru?gankami, uzupe?nionymi w latach 1768 - 1772 z inicjatywy Macieja So?tyka o trakt wschodni a przeszklonymi w ko?cu 1 po?owy XIX wieku z inicjatywy Paw?a Popiela.

Dziedziniec otoczony kru?gankami.

fot. A. Sta?kowiak

Przeszklone dwukondygnacyjne kru?ganki.

fot. A. Sta?kowiak

Jednym z pi?kniejszych wn?trz jest dwukondygnacyjna Sala Balowa, pochodz?ca z czasów wielkiej przebudowy zamku w latach 1768-1772 z inicjatywy Macieja So?tyka.

Sala Balowa.

fot. A. Sta?kowiak

Du?? warto?? posiada zachowana, cho? znacznie przemalowana, polichromia XVIII-wiecznej, przekszta?conej zupe?nie przez Macieja So?tyka kaplicy zamkowej, z przedstawieniami Przemienienia Pa?skiego oraz scenami z ?ycia ?wi?tych patronów rodziny So?tyków, Anny i Macieja. Polichromia przetrwa?a zapewne z tego powodu, ?e w pomieszczeniu kaplicy przechowywano w?giel, który ma w?a?ciwo?ci higroskopijne i uchroni? polichromi? przed zawilgoceniem.

Polichromie na ?cianach kaplicy.

fot. A. Sta?kowiak

Polichromie na sklepieniu kaplicy.

fot. A. Sta?kowiak

Na zako?czenie zwiedzania warto zajrze? do salki muzealnej, w której obejrze? mo?na nieliczne zachowane pami?tki rodzinne oraz odkryte podczas remontu pa?acu eksponaty archeologiczne. Mo?na tam równie? naby? ksi??ki o Kurozw?kach i okolicach, mapy, przewodniki a tak?e pami?tki.

Pa?ac opuszczamy g?ównym wej?ciem.

Mini ZOO
W Kurozw?ckim Mini ZOO mo?na obejrze? koz?a o imieniu Bartek z koz? i ko?l?tami, jest wielb??d dwugarbny "Tytus", któremu towarzystwa dotrzymuj? mu dwa szkockie byki, s? sarenki, rodzina ?winek wietnamskich, dziki, ró?ne gatunki ptactwa m. in. strusie.

Stru?.

fot. A. Sta?kowiak

„Safari bizon”
W Kurozw?kach znajduje si? jedyna w Polsce hodowla bizonów ameryka?skich.
W 2000 roku sprowadzonych zosta?o z Belgii 20 ja?ówek i 2 byki. Obecnie stado rozros?o si? do ponad 80 sztuk. Atrakcj? dla zwiedzaj?cych jest na pewno mo?liwo?? ogl?dania zwierz?t podczas pieszego spaceru, z bryczki albo z wn?trza wozu "safari bizon", który wje?d?a pomi?dzy bizony.
Na wybiegu mo?emy ogl?da? równinnego bizona ameryka?skiego, którego hodowla dozwolona jest w Europie w celu produkcji mi?sa. Bizony s? trawo?ernymi prze?uwaczami. W porównaniu z byd?em domowym g?owa bizona jest krótsza, wi?ksza i pokryta obfit?, opadaj?c? na barki grzyw?, a przedni? cz??? cia?a porasta g?sta sier??. To "futro", bardzo grube w zimie, opada latem, co jest dowodem adaptacji tego gatunku do znacznych zmian klimatycznych. Poza tym bizony maj? 14 par ?eber, a byd?o wo?owe 13 par. Bizon hodowlany przez 2/3 roku od?ywia si? wy??cznie traw? z pastwiska, w zimie za? sianem. W letni dzie? bizon sp?dza aktywnie 45% czasu (skubanie trawy, przemieszczanie si?, ?ycie spo?eczne); przez reszt? czasu odpoczywa.

Kurozw?ckie bizony.

fot. A. Sta?kowiak

?ród?o:
1. Jerzy Zub - KUROZW?KI. Zamek. Wydawnictwo „ABC” Tarnobrzeg 2001
2. Oficjalna strona pa?acu w Kurozw?kach.
3. Galeria - Kurozw?ki.
4. Kurozw?ki - kury, araby i bizony (Travel polska)

A. Sta?kowiak

Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone.

Opublikowane: 2006-08-09 (15398 odsłon)