Awifauna Skarzyska
Awifauna Skarzyska - Kamiennej i najbli?szej okolicy
Skar?ysko–Kamienna po?o?one jest po?ród zalesionych wzgórz, których wzgl?dna ró?nica wysoko?ci w granicach miasta przekracza 125 m. Du?e kompleksy le?ne dawnej Puszczy ?wi?tokrzyskiej (obecnie jest to kilkadziesi?t tys. ha) - szczególnie od zachodu, po?udniowego wschodu, po?udnia i pó?nocy przekraczaj? granice administracyjne – zajmuj?c prawie 43 % powierzchni miasta (obecnie powierzchnia miasta to 64,16 km2 za? lasów 27,57 km2).
Sie? wodn? w granicach miasta tworz? cztery rzeki oraz dwa sztuczne zbiorniki wodne. Jednak?e bardzo wa?ne znaczenie dla zró?nicowania sk?adu gatunkowego awifauny maj? równie? zbiorniki wodne w Mostkach i Suchedniowie, oraz podmok?e tereny z oczkami wodnymi w Lipowym Polu. Tak?e doliny rzeczne s? podmok?e (tworz?c miejscami wi?ksze kompleksy podmok?ych ??k, resztki ??gów oraz tereny zabagnione) i naturalnie ??cz? si? z podobnymi terenami Lipowego Pola, Skar?yska Ko?cielnego oraz dzielnic? Skar?ysko Ksi???ce.
Tak ró?norodne uwarunkowania siedliskowe tworz? szczególnie sprzyjaj?ce warunki dla wyst?powania bogatego sk?adu gatunkowego awifauny. • Dot?d w mie?cie nie by?y prowadzone badania ani systematyczne obserwacje ornitologiczne. By?y natomiast takie obserwacje czynione amatorsko dla miasta oraz pó? – profesjonalnie dla niektórych rejonów do miasta przyleg?ych. St?d wiedza, jak? dysponujemy jest bardzo niepe?na. Du?a liczba gatunków „widzianych” w rejonie Skar?yska–Kamiennej, wg posiadanych informacji (równie? od obserwatorów przypadkowych) z jednej strony pozwala s?dzi?, i? dok?adniejsze obserwacje ornitologiczne mog?yby ujawni? kolejne gatunki (du?e podobie?stwo wielu gatunków - szczególnie po?ród ptaków mniejszych), natomiast inne zweryfikowa? (rozpoznania b??dne). Zupe?nie niewiele natomiast mo?na powiedzie? na temat gatunków gniazduj?cych.
Podane ni?ej gatunki odnosz? si? do osobników obserwowanych w ró?nych porach roku w granicach administracyjnych miasta i na terenach przyleg?ych. Podstawow? grup? stanowi? gatunki „miejskie” – tzn. takie, które przystosowa?y si? do specyficznego „?rodowiska miejskiego” i praktycznie w ka?dym mie?cie spotykane s? masowo lub bardzo cz?sto.
Mo?na do nich zaliczy? wróbla domowego - Passer domesticus, mazurka - Passer montanus, jaskó?ki - Hirundinidae, sikork? bogatk? - Parus major, srok? - Pica pica, jerzyka - Apus apus, szpaka - Sturnus vulgaris, sierpówk? - Streptopelia decaocto, kawk? - Corvus monedula czy gawrona - Corvus frugilegus.
Kolejne wyst?puj? z ró?n? intensywno?ci? za? po?ród tych „widzianych” mo?na wyodr?bni? grup? gatunków niezwykle rzadkich - nie tylko w miastach. Informacje o nich maj? bardzo du?? warto?? dla ornitologów, lecz niejednokrotnie wymagaj? potwierdzenia czy wr?cz weryfikacji.
Przedstawione poni?ej gatunki usystematyzowane zosta?y nie ze wzgl?du na cz?sto?? ich wyst?powania, lecz w oparciu o kolejno?? alfabetyczn? nazw polskich:
1. Ba?ant (Phasianus colchicus) – osobniki regularnie obserwowane na ??kach przy rzece Kamiennej od okolic miejskiego uj?cia wody a? po wschodni kraniec miasta, niejednokrotnie po 5 – 7 osobników (x),
2. Bekas kszyk (Gallinago gallinago) – obserwowany wielokrotnie (w roku 2003 loty godowe samca) w rejonie Lipowego Pola, na wschodnim skraju miasta, a tak?e w zachodniej cz??ci gminy Bli?yn (?M, RS, ornit.),
3. B?otniak stawowy (Circus aeruginosus) – pojedyncze doniesienie o dwukrotnej obserwacji nad górnym fragmentem zalewu „Rejów” (EF),
Foto: A. Sta?kowiak
4. Bocian bia?y (Ciconia ciconia) – pojedyncze egzemplarze obserwowane s? corocznie na ??kach Borkowskich (blisko?? gniazda w Skar?ysku Ksi???cym) (AS), na ??kach nad rzek? Kamienn? (x) i rzadko na Rejowie (AP),
5. Bocian czarny (Ciconia nigra) – widywany do?? cz?sto (!) w porze letniej w dolinie rzeki Kamiennej we wschodniej cz??ci miasta oraz rzadziej na podmok?ych ??kach przylegaj?cych do rzeki Ole?nicy oraz w rejonie zbiornika „Rejów” (x),
6. Brodziec samotny (Tringa ochropus) – informacja pojedyncza z 21.07.2002 r. o obserwacji dwóch osobników na obszarze zalewu w Mostkach – podczas jego nape?niania (?M),
7. Brodziec ?niady (Tringa erythropus) – na prawym brzegu zbiornika „Rejów” w lipcu 1990 r. znaleziono 1 egz. martwego ptaka. Komisja Faunistyczna potwierdzi?a prawid?owe rozpoznanie gatunku (RS),
8. Czajka (Vanellus vanellus) – gatunek obserwowany regularnie w porze l?gowej w dolinie rzeki Kamiennej (wschodni i zachodni skraj miasta), w dolinie Ole?nicy, w okolicach Rejowa, w zachodniej cz??ci gm. Bli?yn (x),
9. Czapla bia?a (Casmerodius albus) – pojedyncza pewna obserwacja z dnia 17.03.2002 r. o godz. 16 10 – na zalanej ??ce przy rzece Kamiennej na wschód od miasta (?M),
10. Czapla siwa (Ardea cinerea) – ptaki tego gatunku jako zalatuj?ce widywane by?y wielokrotnie (lecz nieregularnie) przy Rejowie i Bernatce (JK, AP, AS), w rejonie rezerwatu „Rydno” - zbiorniki wodne po wybieranym piasku (AS),
11. Czy? (Carduelis spinus) - gatunek obserwowany wielokrotnie w rejonie zalewu „Rejów”, „Mostki”, w dolinach rzeki Kamiennej, Kamionki i Bernatki (x),
12. Derkacz (Crex crex) – gatunek nieliczny, obserwacje pewne potwierdzone w aktualnym „Programie Ochrony Przyrody” Lasów Pa?stwowych Nadle?nictwa Skar?ysko (LP),
13. Drozd ?piewak (Turdus philomelos) – informacji z obserwacji w mie?cie niewiele (np. maj 1985 r. na terenie zalesionym przy ul. Struga) (RS), nieco cz??ciej s?yszany na obrze?ach miasta,
14. Dudek (Upupa epops)– obserwacja pojedyncza – widziany na skraju lasu (pa?dziernik 1991 r.) powy?ej Rejowa (RS), a tak?e w latach 80-tych w lesie na Brzasku (JK), w latach 90-tych nad rzek? ?arnówk? (X)
15. Dzierlatka (Galerida cristata) – regularnie obserwowana pod koniec lata, nawet po?ród bloków w osiedlach mieszkaniowych (x),
16. Dzierzba rudog?owa ( Lanius senator) – informacja o obserwacji tego gatunku we wschodniej cz??ci miasta pochodzi z po?owy lat 90-tych (X),
17. Dzi?cio? czarny (Dryocopus martius) – obserwowany wielokrotnie i do?? systematycznie w kompleksach le?nych: o?. Bór, za Szpitalem Miejskim, przy ogródkach dzia?kowych za E–7 (WP, RS, HZ),
18. Dzi?cio? du?y (Dendrocopos major) – widywany regularnie w kompleksach le?nych os. Bór, na Górnej Kolonii, Rejowie i w rejonie Szpitala Miejskiego(x),
19. Dzi?cio? ma?y (Dendrocopos minor ) -widywany w okolicy le?niczówki obok Szpitala Miejskiego, na Brzasku, na jab?oni w ogrodzie w Skar?ysku Zachodnim w 1996 r. (AS, RS),równie? w okolicznych kompleksach le?nych (LP),
20. Dzi?cio? ?redni (Dendrosopos medius) – obserwacje nieliczne, g?ównie z kompleksów le?nych w pó?nocnej i wschodniej cz??ci miasta (WP, ZS),
21. Dzi?cio? zielonosiwy (Picus canus) – widywany rzadko, ale do?? regularnie na resztce ??gu przy rzece Kamionce, w rejonie rzeki Kamiennej i miejskiego uj?cia wody, a tak?e w kompleksie le?nym Góry Pogorzelskiej (RS),
22. Dzi?cio? zielony (Picus viridis ) – widywany cz??ciej od ww. Regularnie wyprowadza? l?gi na terenie oczyszczalni ?cieków ZM Mesko” (RS),
23. Dzwoniec (Carduelis chloris) – sta?y mieszkaniec wszystkich kompleksów le?nych na terenie miasta i okolicy. W okresie zimy ch?tnie korzysta z karmników wewn?trz osiedli (x),
24. G?go? (Bucephala clangula) – stada tych kaczek przelotnie korzystaj? ze zbiornika „Rejów” i rozlewisk rzeki Kamiennej. Stado ok. 60 szt. widziane by?o na zbiorniku „Rejów” w pa?dzierniku 1991 r. (JS),
25. G?? g?gawa (Anser anser) – przelotnie 6 szt. zatrzyma?o si? w listopadzie 1991 r. na odcinku starorzecza Kamiennej w rejonie Posadaju (AR), kilkakrotnie obserwowano przeloty stadne (RS, ?M),
26. Gil (Pyrrhula pyrrhula) - obserwowany regularnie w miesi?cach zimowych, nawet w centrum miasta, szczególnie na jesionach i g?ogach. W kompleksie le?nym os. Ska?ka w 1990 r. obserwowano pojedyncze egzemplarze w m-cu maju i czerwcu oraz par? w kwietniu 1992 r. (RS),
27. Go??b grzywacz (Columba palumbus) – kilkakrotne obserwacje pochodz? z kompleksu le?nego za szpitalem - ostatnie w miesi?cach letnich w roku 1991 (AS, RS), jak równie? z lasu na Brzasku (J.K)
28. Grubodziób (Coccothraustes coccothraustes) – niecz?sty, cho? obserwowany corocznie w okresie zimowym nawet pomi?dzy blokami mieszkalnymi. Cz?sto korzysta z dokarmiania (AR, RS, HW, WP),
29. Jarz?bek (Tetrastes bonasia) - obserwowany wielokrotnie. W latach 80-tych obserwowany w lesie powy?ej ul. Ponurego na skraju drogi (JD, RS), oraz w zachodniej cz??ci gm. Bli?yn (AS). W latach 1999 – 2002 gatunek wielokrotnie obserwowany w lesie za Szpitalem Miejskim i w os. Pogorza?e (?M),
30. Jaskó?ka brzegówka (Riparia riparia) – zak?ada koloni? l?gow? w rejonie rzeki Kamiennej – na terenach po by?ych piaskowniach (AS, RS),
31. Jaskó?ka dymówka (Hirundo rustica) - obserwowana na obrze?ach miasta, (ale i na os. Milica), ul. Paryska, ?y?wy, Lipowe Pole (RS),
32. Jaskó?ka oknówka (Delichon urbica) – corocznie zak?ada kolonie l?gowe w oknach budynków zachodniego skraju os. Milica, równie? na budynkach Policji, S?du i Urz?du Miejskiego (x),
33. Jastrz?b go??biarz (Accipiter gentilis) – regularnie obserwowany nad kompleksami le?nymi w rejonie Górnej Kolonii, Dolnej Kamiennej i zalewu „Bernatka”, a tak?e przy ul. Spó?dzielczej w pobli?u go??bników (x),
34. Jemio?uszka (Bombycilla garrulus) – widywana corocznie w porze zimowej. Niekiedy (np. w roku 1986) w stadach licz?cych 30 do 200 osobników (rejon SP 7) (SR),
35. Jer (Fringilla montifringilla) – obserwacja pojedynczadokona? jej w roku 1979 (czerwiec) in?. Wilczy?ski w kompleksie le?nym przylegaj?cym do ul. Ekonomii,
36. Kaczka krzy?ówka (Anas platyrhynchos) – obserwowana bardzo cz?sto w ró?nych porach roku (zim? cz??ciej lepiej widoczna) w ró?nych cz??ciach miasta – najcz??ciej zbiorniki „Rejów” i „Bernatka”, rzeka Kamienna, oczyszczalnie ?cieków: ZM „Mesko” i miejska. Jeden raz obserwowano na „Rejowie” (1984 r.) kaczk? wodz?c? 9 m?odych; na rozlewiskach rzeki Kamiennej we wschodniej cz??ci miasta l?gi regularne. W okresie zimy 2000 r. (stycze?) na rozlewiskach rzeki Kamiennej jednorazowo przebywa?y stada licz?ce ??cznie powy?ej 700 szt. (RS, x),
37. Kania ruda (Milvus milvus) – ptaki tego gatunku obserwowane by?y w kompleksie le?nym za zbiornika „Bernatka” w trzech kolejnych latach (1984, 85 i 86) – równie? wcze?niej. Ostatnie obserwacje pochodz? z roku 1990 (inf. wymaga sprawdzenia) (HZ),
38. Kobuz (Falco subbuteo) – odnotowywany w kompleksach le?nych Nadle?nictwa Skar?ysko (LP),
39. Kopciuszek (Phoenicurus ochruros) – spotykany nielicznie, ale regularnie w porze letniej w ró?nych cz??ciach miasta (cmentarz w Skar?ysku Zachodnim i na ?y?wach), oczyszczalnia ?cieków ZM „Mesko”, ogródki dzia?kowe (RS),
40. Kowalik (Sitta europaea) – obserwowany regularnie przez ca?y rok. Najliczniejszy w lesie os. Bór, powy?ej Rejowa, na Górnej Kolonii i Górze Pogorzelskiej. W miesi?cach zimowych równie? korzysta z karmników (RS), obok Szpitala Miejskiego (AS),
41. Kos (Turdus merula) – regularnie spotykany w kompleksie le?nym przy ul. Ekonomii i dalej w kierunku wschodnim (SR), jak równie? w lesie na Brzasku (JK),
42. Krogulec (Accipiter nisus) – spotykany w pó?nocnej (JD) i wschodniej cz??ci miasta (LT). Niekiedy pojawia si? w rejonie jednorodzinnej zabudowy w osiedlach Kamienna i Place (AR, JD),
43. Kruk (Corvus corax) – wielokrotnie obserwowany w lesie pomi?dzy ZM „Mesko” a Rejowem i w okolicach rzeki Kamiennej na wschodnim skraju miasta – tu równie? gniazduje (!) (RS, AS, ZS), oraz na pó?noc od miasta (RS,JD),
44. Kuku?ka (Cuculus canorus) – widywana rzadko, s?yszana cz?sto w lesie ZM „Mesko”, na Rejowie, we wschodniej cz??ci miasta, na Górze Pogorzelskiej (x),
45. Kurka wodna (Gallinula chloropus) – od wielu lat obserwowane jest stanowisko l?gowe w rejonie ul. Ponurego, a w roku 1991 odkryto kolejne u zbiegu rzek Ole?nicy i Kamiennej (AS),
46. Kulik wielki (Numenius arquata) – informacja o obserwacji tego gatunku we wschodniej cz??ci miasta pochodzi z po?owy lat 90–tych (X),
47. Kuropatwa (Perdix perdix) – stadka tego gatunku regularnie ?eruj? w dolinie Kamiennej. Niejednokrotnie, zim?, licz? powy?ej 20 szt. (RS, WP, AS). W roku 1994 obserwowano blisko siebie trzy stada licz?ce ??cznie ok. 120 szt. (RS),
48. Kwiczo? (Turdus pilaris) – widywany bardzo cz?sto szczególnie zim? - niekiedy w stadkach licz?cych po kilkana?cie osobników. Cz?sto ?eruje na g?ogach, jab?oniach, jarz?binach.W porze letniej równie cz?sty, lecz mniej widoczny (x),
49. Kwokacz (Tringa nebularia ) – obserwacja pojedyncza z 21.07.2002 r., kiedy to obserwowany by? na zalewie w Mostkach w czasie nape?niania zbiornika (?M),
50. Lelek kozodój (Caprimulgus europaeus) – pojedyncze obserwacje pochodz? z roku 1990 i 1991 z pó?nocnej cz??ci miasta i rejonu kompleksu le?nego na Górze Pogorzelskiej, równie? w tym czasie s?yszany w okolicy ko?cio?a na ul. Spó?dzielczej. Odnotowany jest w kompleksach le?nych Nadle?nictwa Skar?ysko (LP, AS),
51. ?ab?d? niemy (Cygnus olor) – obserwowany wielokrotnie na zalewie w „Rejowie” i „Bernatce” – niekiedy stada licz?ce po kilkadziesi?t osobników. Równie? na rozlewiskach rzeki Kamiennej (x),
52. ?yska (Fulica atra) – niekiedy zalatuje na zalew w „Rejowie” i „Bernatce” (RS, AS),
53. Makol?gwa (Carduelis cannabina) – widywana regularnie na obrze?ach miasta i dalszej okolicy. Bardzo cz?sta w Rejowie, szczególnie w miesi?cach letnich (x),
54. Mewa ?mieszka (Larus ridibundus) - gatunek stadnie okupuj?cy miejskie wysypisko ?mieci i pola lagunowe oraz osadniki oczyszczalni ?cieków. Niekiedy zalatuje na „Rejów” i „Bernatk?” (x),
55. Muchówka ?a?obna ( Ficedula hypoleuca) – pierwsze informacje pochodz? z roku 1991 i dotycz? pary l?gowej w rejonie ul. Spó?dzielczej (AS),
56. Mysikrólik (Regulus regulus) – obserwacje nieliczne, ale regularne. Spotykany w lesie na wschodzie miasta i Górnej Kolonii (ZS,WP). W roku 1984 stadko 6 szt. obserwowane by?o z 5–cio metrowej odleg?o?ci w terenie zadrzewionym przy ul. Struga (RS),
57. Myszo?ów zwyczajny ( Buteo buteo) – widywany w rejonie Góry Pogorzelskiej, nad ??kami w rejonie rzeki Ole?nicy i nad Górn? Koloni? (AS, RS). Rejestrowany w kompleksach le?nych Nadle?nictwa Skar?ysko (LP),
58. Orlik krzykliwy (Aquila pomarina) – odnotowany w kompleksach le?nych Nadle?nictwa Skar?ysko jako gatunek sporadyczny (LP), a tak?e na terenach podmok?ych Lipowego Pola (ornit),
59. Orzechówka (Nucifraga caryocatactes) – pojedyncze obserwacje na granicy miasta (powy?ej ul. Ponurego) z roku 1991, oraz w Skar?ysku Ko?cielnym (WP),
60. Paszkot (Turdus viscivorus) – widywany w mie?cie bardzo rzadko (ostatnia Informacja luty 1992 r., os. Milica) (RS),
61. Pe?zacz le?ny (Certhia familiaris) – obserwowany wielokrotnie w okolicach oczyszczalni ?cieków ZM „Mesko”, w os. Ska?ka, w kompleksie le?nym przy ul. Ekonomii – niekiedy po 4 osobniki jednocze?nie (1985 r.) (RS),
62. Perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus) – pojedyncze egzemplarze (max. 3 szt.) obserwowane wielokrotnie w zbiorniku „Rejów” – wielokrotne próby budowy gniazd (AS,RS),
63. Pierwiosnek (Phylloscopus collybita) – gniazduj?ce w ?ywop?ocie (karagana) ptaki wyprowadzi?y dwa m?ode. Obserwowane by?y na terenie oczyszczalni ?cieków ZM „Mesko” (1986 r.) (RS),
64. Pleszka (Phoenicurus phoenicurus ) – obserwowana na skraju lasu i ??k, oraz przy E–7 w rejonie ul. Kili?skiego (RS),
65. Pliszka siwa (Motacilla alba) – jest gatunkiem obserwowanym regularnie w miesi?cach letnich w ró?nych cz??ciach miasta (x),
66. Pliszka ?ó?ta (Motacilla flava) – obserwowana rzadziej ale regularnie szczególnie w dolinie rzeki Kamiennej i w rejonie miejskiego uj?cia wody i ogródków dzia?kowych (RS), a tak?e na ??kach nad rzek? Ole?nic? (AS, LT),
67. Pluszcz (Cinclus cinclus) – od lat pojawiaj? si? doniesienia o wyst?powaniu tego gatunku na rzece Kamionce powy?ej zbiornika Rejów. Ostatnie informacje to prze?om lat 1991/92 (AS, ornit.),
68. P?askonos (Anas clypeata) – informacja o obserwacji tego gatunku we wschodniej cz??ci miasta pochodzi z po?owy lat 90–tych. Bardzo du?e prawdopodobie?stwo tej obserwacji potwierdza fakt notowania gatunku na zalewie „Pasternik” w Starachowicach (X),
69. Pokrzewka ogrodowa ( Sylvia borin) – gatunek gniazduj?cy w mie?cie np. przy ul. Spó?dzielczej (AS),
70. Pokrzywnica (Prunella modularis) – informacja pochodzi z po?owy lat 90–tych (ornit),
71. Pokl?skwa (Saxicola rubetra) – doniesienie o obserwacji tego gatunku nieliczne (X),
72. Potrzos (Emberiza schoeniclus) – spotykany w dolinach rzek, szczególnie na obszarach poro?ni?tych wysokimi krzewami i trzcinami (x),
73. Pustu?ka (Falco tinnunculus) – obserwowana do?? cz?sto od wielu lat w rejonie podmok?ych ??k przy rzece Ole?nicy i w rejonie kompleksu le?nego na Górze Pogorzelskiej (AS, RS, JD), oraz w rejonie szpitala kolejowego w budowie (?M),
74. Puszczyk (Strix aluco) – regularnie obserwowany w rejonie zabudowa? Nadle?nictwa Skar?ysko (RS),
75. Raniuszek (Aegithalos caudatus) – obserwowany w stadkach w lesie porastaj?cym Gór? Pogorzelsk? (RS), a nawet w ?rodku miasta, na terenie oczyszczalni ?cieków ZM „Mesko” (w roku 1990 – 6 szt.) (X),
76. Remiz (Remiz pendulinus) – wg informacji z lat 70–tych w dolinie rzeki Kamiennej mo?na by?o natkn?? si? na charakterystyczne gniazda tego gatunku; po regulacji rzeki brak podobnych informacji
77. Rudzik (Erithacus rubecula) – obserwowany wielokrotnie w miesi?cach letnich np. w lesie ZM „Mesko” i w okolicy oczyszczalni ?cieków ZM „Mesko” (RS),
78. Rybitwa zwyczajna (Sterna hirundo) – obserwowana niezbyt cz?sto i do?? nieregularnie na zalewie „Rejów”, a tak?e na zbiorniku „Piachy” (RS, AS),
79. Rycyk (Limosa limosa) – informacja o obserwacji tego gatunku we wschodniej cz??ci miasta (X), a tak?e potwierdzona w po?owie lat 90–tych (ornit),
80. Sieweczka rzeczna ( Charadrius dubius ) – obserwacje dotycz? rejonu zalewu „Bernatka” i okolic zbiornika „Rejów” (szczególnie liczne w czasie trwania jego remontu – lata 1989 i 1990) (AS, RS),
81. Sikora czubatka (Parus cristatus) – widywana rzadko, ale wielokrotnie w lesie na Brzasku (dzia?ki). Ostatnia pewna informacja z roku 1985 (JK),
82. Sikora modra (Parus caeruleus)– nie jest widywana cz?sto, ale systematycznie zarówno w mie?cie (równie? gniazduje), jak i w okolicznych lasach (szczególnie w os. Ska?ka) (RS),
83. Sikora sosnówka (Parus ater )– pojedyncze obserwacje z ko?ca lat 80-tych dotycz? obrze?a lasu w rejonie ul. Ekonomii (RS),
84. Sikora uboga (Parus palustris) – kilka obserwacji tego gatunku pochodzi z lat 1980 – 85 z terenu oczyszczalni ?cieków ZM „Mesko” i obrze?a lasu z rejonu ul. Ekonomii (RS),
85. Skowronek polny (Alauda arvensis) – obserwowany jest regularnie po?ród ??k doliny rzeki Kamiennej i Ole?nicy (x)
86. S?onka (Scolopax rusticola) – pojedyncze obserwacje pochodz? z po?owy lat 80-tych i dotycz? okolicy górnego odcinka zalewu „Rejów” oraz pewne obserwacje z lasu powy?ej zalewu w Mostkach (AS, JK),
87. S?owik szary (Luscinia liscinia) – w latach 1980 – 84 corocznie na prze?omie maja i czerwca w godzinach rannych jego przepi?kne trele mo?na by?o s?ysze? w dolinie rzeki Kamiennej - w pobli?u oczyszczalni ?cieków ZM „ Mesko” i miejskiego uj?cia wody (RS). S?yszany równie? (rok 1990) w lesie powy?ej ul. Ponurego (JK),
88. Sowa uszata (Asio otus) – spotykana we wschodniej cz??ci miasta (LT) , a tak?e w samym mie?cie. W roku 2002 w Skar?ysku Zachodnim wyprowadzi?a skutecznie l?g 4 szt. (RS),
89. Sójka (Garrulus glandarius) – regularnie obserwowana w tych cz??ciach miasta, które przylegaj? do kompleksów le?nych rejon: Szpitala, Górnej Kolonii, Boru, Rejowa, Ska?ki, a tak?e w os. Milica (wrzesie? 1991 r.) (RS),
90. Srokosz (Lanius excubitor) – pojedyncza obserwacja 2 szt. na pó?noc od miasta (?M), a tak?e w zachodniej cz??ci gm. Bli?yn (prze?om lat 80-tych i 90-tych) (AS, RS),
91. Strzy?yk (Troglodytes troglodytes) – obserwowany z niewielkiej odleg?o?ci na terenie oczyszczalni ?cieków ZM „Mesko” w roku 1983 (RS),
92. Szczygie? (Carduelis carduelis) – gatunek widywany rokrocznie, pojedyncze osobniki nawet przy ulicach (np. Niepodleg?o?ci) – niekiedy stadka licz?ce powy?ej 60 osobników a nawet ok. 120 osobników (dolina rzeki Kamiennej –1981 r.) ( RS),
93. Trzmielojad (Pernis apivorus) – informacje o obserwacji ptaków tego gatunku pochodz? z po?owy lat 90-tych (ornit), a tak?e wykazywany jako gatunek sporadyczny w lasach Nadle?nictwa Skar?ysko (LP)
94. Trznadel (Emberiza citrinella) – gatunek widywany regularnie na obrze?ach miasta i w jego pobli?u, szczególnie w miesi?cach letnich (x),
95. Wilga (Oriolus oriolus ) – gatunek rzadko obserwowany (cz??ciej s?yszany). Ostatnie obserwacje dotycz? terenu oczyszczalni ?cieków ZM „Mesko” z roku 1987, a tak?e lasu pomi?dzy zalewem „Rejów” a ZM „Mesko” (RS),
96. Wrona (Corvus corone cornix) – odmiana siwa (bardzo rzadko z osobnikami odmiany czarnej) obserwowana corocznie na Rejowie, szczególnie w obr?bie torów kolejowych i w dolinie rzeki Kamionki (x),
97. Zi?ba (Fringilla coelebs) – gatunek bardzo popularny. Cz?sto obserwowany na obszarach lasów, w parku, rzadziej w osiedlach, cho? ostatnio coraz cz??ciej – (nawet mi?dzy blokami) (x)
98. Zimorodek (Alcedo atthis) – wielokrotnie obserwowany nad rzek? Kamienn? poni?ej uj?cia rzeki Kamionki (SR), w dolinie rzeki Kamionki (AS), oraz nad rzek? Kamienn? we wschodniej cz??ci miasta (AR).Ostatnie obserwacje z lutego 2002 r. (?M),
99. Zniczek (Regulus ignicapillus) – obserwowany jeden raz w rejonie rzeki Kamiennej i mostu kolejowego (wymaga sprawdzenia) (RS),
100. ?uraw (Grus grus) – wielokrotnie, cho? bardzo rzadko obserwowane przeloty nad miastem (ostatni 24.10.2002 r. godz. 17 00 – 13 szt.), a tak?e w pa?dzierniku 2002 r. nocne przeloty du?ych stad – brak wiadomo?ci – (?M) i ponadto w rejonie Lipowego Pola – maj 2001 r. (?M). Gatunek ten odnotowywany jest równie? w lasach Nadle?nictwa Skar?ysko (LP)
Wiele bardzo ciekawych gatunków zosta?o zaobserwowanych (w tym równie? przez ornitologów) na terenach bezpo?rednio do miasta przylegaj?cych. Nale?? do nich: Rycyk (Limosa limosa),Brodziec krwawodzioby (Tringa totanus)iOrlik krzykliwy (Aquila pomarina)– stwierdzone na bagnach Lipowego Pola (ornit), S?p kasztanowaty (Aegypius monachus) - egzemplarz m?odociany stwierdzony (i od?owiony) na polach Skar?yska Ko?cielnego w roku 1982,Puchacz (Bubo bubo) – informacje sprzed lat mówi? o jego wyst?powaniu w Lasach Siekierzy?skich i lasach otaczaj?cych rzek? Kaczk? (Rudk? – 1985 r.) (X), Cietrzew (Lyrurus tetrix )– jeszcze u schy?ku lat 70-tych obserwowany by? wielokrotnie na podmok?ych ?ródle?nych ??kach w górnym biegu rzeki Bernatki – tu? przy granicy administracyjnej miasta (JK). Obecnie jest spotykany w gminie Bli?yn oraz w Lasach Siekierzy?skich – powy?ej zalewu w Mostkach (RS).
Nale?y ponadto odnotowa? doniesienia mówi?ce o obserwacji w rejonie Skar?yska-Kamiennej gatunków bardzo rzadkich w skali kraju. Informacje te jako niepotwierdzone winny by? traktowane jako skrajnie niepewne. I tak na po?udniowy wschód od Rejowa nad kompleksem le?nym d?u?sz? chwil? mo?na by?o obserwowa? ptaka (w sierpniu 1992 r.), którego wielko?? i sylwetka w locie (kszta?t i u?o?enie skrzyde? oraz kszta?t, wci?cia i wielko?? ogona) odpowiada kaniukowi ameryka?skiemu (Elanoides forficatus)(R.S>).
Bardzo niepewna informacja dotyczy i to a? siedmiu sztuk (!) brod?ca piskliwego (Actitis hypoleucos. ) Ptaki te by?y obserwowane przez ornitologa amatora w dniu 21.07.2002 r. na zalewie w Mostkach (w czasie, kiedy po remoncie jazu by? uzupe?niony wod? (?M). Podobnie rzecz si? ma z informacj? dotycz?c? obserwacji (z odleg?o?ci ok.. 40 – 50 m.!) w roku 2001 na polach gm. ??czna or?a bielika (Haliaeetus albicilla )(X).
Zastanawiaj?ce jest, ?e przy du?ej liczbie akwenów, rozlewisk i terenów podmok?ych, stwierdzono tak niewiele gatunków reprezentuj?cych ptaki wodne czy brodz?ce, a tak?e kaczkowate Anatidae. Stwierdzenie na zalewie „Pasternik” w Starachowicach ponad trzydziestu gatunków ptaków wodnych, pozwala s?dzi?, i? przynajmniej cz??? z nich zalatuje na akweny w Mostkach, Skar?ysku czy Suchedniowie. Równie? dok?adniejsze rozpoznanie gatunków ptaków mniejszych – cho?by tylko z rodziny ?uszczaków Fringillidae, b?d? z rodziny pokrzewek Turdidae, mog?oby w sposób istotny poszerzy? zaprezentowan? wy?ej liczb? gatunków.
Informacje pochodz? od wielu osób, które obserwowa?y wymienione gatunki osobi?cie, a tak?e z danych literaturowych. Podane inicja?y oznaczaj?:
(AP) – Andrzej Piwko – obserwacje amatorskie,
(AR) – Andrzej R?anek – obserwacje amatorskie,
(AS) - Andrzej Sta?kowiak – mgr biologii,
(EF) – Edmund Fabia?ski – in?. le?nik,
(HZ) – Henryk Zarzycki (†) – obserwacje amatorskie,
(HW) – Henryk Wilczy?ski (†) – in?. le?nik,
(JD) – Jan Drozd – obserwacje amatorskie,
(JK) – Jerzy Kuszewski – my?liwy,
(JS) – Jaros?aw Su?ek – ornitolog ,
(LT) – Leszek Tu?nio – lekarz weterynarii ,
(LP) – Lasy Pa?stwowe ,
(?M) – ?ukasz Ma?likowski – ornitolog amator,
(RS) – Ryszard Sowa – obserwacje amatorskie,
(WP) – Wac?aw Pa??ga – le?nik,
(ZS) – Zygmunt Szafer (†) – in?. le?nik,
(ornit) – NN – grupa orniotologów,
(x) – obserwacje wielokrotne wielu osób,
(X) – informacje z „drugiej r?ki”
•Nazwy ?aci?skie podano g?ównie za:„Ptaki Europy. Przewodnik terenowy”. Opracowanie zbiorowe pod redakcj? naukow? Kazimierza A. Dobrowolskiego. Warszawa 1982, oraz uzupe?niaj?co za: „Ptaki Polski. Rozmieszczenie i liczebno??”. Ludwik Tomia?oj?. PWN, Warszawa 1990
Autor: Ryszard Sowa
Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone. Opublikowane: 2007-05-16 (27129 odsłon) [ Wróć ] |
